NA DANAŠNJI DAN! Rođen fizičar Isak Njutn, umro Čarli Čaplin!
NA DANAŠNJI DAN! Rođen fizičar Isak Njutn
Pogledajte koji događaji su obeležili 25. decembar.
Na današnji dan Foto:Pixabay/Hype ilustracija
1642 – Rođen je engleski matematičar, fizičar i astronom Isak Njutn. Osnivač moderne fizike. Njegova teorija gravitacije (1666) smatra se jednim od najvećih dostignuća ljudskog uma. Značajna su i njegova otkrića na području matematike, optike, mehanike i astronomije.
Epohalnim delom smatra se njegov rad pod naslovom “Matematički principi filozofije prirode” (1687).
1741 – Švedski fizičar Anders Celzijus objavio je pronalazak skale od sto stepeni za merenje temperature.
1745 – U Drezdenu je potpisan mirovni ugovor kojim je okončan Šleski rat izmedju Austrije i Prusije.
1870 – Rodjena je nemačka revolucionarka Roza Luksemburg (Rosa Luxemburg), vodja levice u poljskom i nemačkom radničkom pokretu, jedan od osnivača Komunističke partije Nemačke 1918, predstavnik levog krila Druge internacionale. Hapšena i zatvarana, ubijena je zajedno sa Karlom Libknehtom (Liebknecht) posle poraza nemačkih radnika u januarskoj pobuni 1919.
1876 – Pakistanski državnik Mohamed Ali Džina je rođen. Osnivač je i prvi predsednik Pakistana (1947.), koji se s Gandijem i Nehruom borio za nezavisnost indijskog potkontinenta od Velike Britanije. Kasnije se s njima sukobio, tražeći posebnu muslimansku državu.
1914 – U Prvom svetskom ratu na Zapadnom frontu stupilo je na snagu nezvanično “Božićno primirje”. Tada su dve grupe – britanskih i nemačkih vojnika obustavile paljbu, izašle iz rovova i susrele se na ničijoj zemlji između zaraćenih strana.
1918 – Rođen je egipatski državnik Anvar el Sadat. Bio je predsednik Egipta od oktobra 1970. do oktobra 1981. Tad su ga na vojnoj paradi u Kairu ubili protivnici sklapanja mira sa Izraelom. Jedan je od protagonista trojnog sporazuma SAD-Izrael-Egipat u Kejmp Dejvidu 1977.. Takođe, dobio je Nobelovu nagradu za mir 1978. koju je podelio sa izraelskim premijerom Menahemom Beginom.
NA DANAŠNJI DAN! Rođen fizičar Isak Njutn
1926 – Japanski regent princ Hirohito nasledio je presto Japana posle smrti oca cara Jošihita (Yoshihito). Hirohito je umro 1989.
1932 – Britanski kralj Džordž (George) V uputio je prvi put božićnu poruku naciji preko radio talasa.
1938 – Umro je češki pisac Karel Čapek, poznat po utopističkim romanima “Fabrika apsolutnog” i “Krakatit” u kojima je predočio apsurdnost tehničke civilizacije. U delu “Razgovori s T.G. Masarikom” izneo je filozofske i političke poglede čuvenog češkog političara i filozofa.
1941. – Japanska armija je u Drugom svetskom ratu okupirala Hongkong posle 17 dana opsade.
1942. – Nemci su u Beogradu streljali srpskog kompozitora, dirigenta i muzikologa Vojislava Vučkovića. Bio je profesor muzičke škole “Stanković” i dirigent Beogradske filharmonije. Saradnik mnogih listova i časopisa, jedan od pokretača i glavnih urednika Nedeljnih informativnih novina (NIN) (“Herojski oratorijum”, “Ozareni put”, “Burevesnik”).
1974 – Ciklon je gotovo potpuno uništio australijski grad Darvin.
NA DANAŠNJI DAN!
1977 – Umro je engleski filmski glumac, scenarista, režiser i producent Čarli Čaplin (Charlie Chaplin), jedan od pionira kinematografije i najvećih umetnika u istoriji filma. Svetsku slavu stekao je u SAD ulogom sentimentalnog klovna-lutalice u komedijama nemog filma. Dobio je Oskara za životno delo 1972. (“Moderna vremena”, “Svetlosti velegrada”, “Veliki diktator”).
1979 – Sovjetske trupe ušle su u Avganistan, u prvoj vojnoj intervenciji SSSR izvan Varšavskog pakta, da bi podržale vladu Babraka Karmala. U ratu, iz kojeg se povukao posle 10 godina, SSSR je izgubio 27.000 vojnika.
1991 – Mihail Gorbačov je podneo ostavku na mesto predsednika SSSR-a i predao dužnost Borisu Jeljcinu.
2001 – Više od 540 ljudi je poginulo u sukobima pobunjenika i vojske Burundija prilikom zauzimanja pobunjeničkog utočišta u šumi Tenga u blizini prestonice Budžumbure.
2005 – Umrla je švedska operska pevačica Birgit Nilson, najveći vagnerijanski sopran posle Drugog svetskog rata. Slavu u Americi stekla je 1959. u njujorškoj Metropoliten operi pevajući Izoldu u Vagnerovom “Tristanu i Izoldi”.
NA DANAŠNJI DAN!
2006 – Umro je legendarni “kralj soula” Džejms Braun (James Brawn) koji je 1992. dobio Gremi nagradu za životno delo. Njegov ples na sceni bio je uzor mnogim zvezdama poput Mika Džegera i Majkla Džeksona. Poznati hitovi su mu “Out of Singht”, “Sex Machine”, “I Got You” (I Feel Good) i “Say It Out Loud – I’m Black and I’m Proud”.
2011 – Najmanje 38 ljudi – haićanskih migranata poginulo je kada je nadomak istočne obale Kube potonuo brod kojim su plovili. Snage civilne Odbrane Kube izvukle su iz vode 87 preživelih uključujući četvoro dece.
2016 – Život su izgubila 92 putnika i posada, medju kojima 65 članova čuvenog ruskog vojnog hora “Aleksandrov”, kada se ruski vojni avion srušio u Crno more nekoliko minuta posle poletanja sa aerodroma kod Sočija.
2021 – Lansiran je najveći i najmoćniji svemirski teleskop Džejms Veb koji će istraživati faze kosmosa, od prvog perioda univerzuma, velikog praska, do stvaranja prvih galaksija.
Hypetv.rs V.M.
